MERSİN – Çiftçiler, tarımda girdi maliyetlerinin artması nedeniyle işi bırakma noktasına geldiklerini belirtti. Ziraat Danışmanı Mehmet Şirin Gören ise, “İktidar suçlayan yerde değil, çiftçi odaklı politikalar üretmeli” dedi.
Ekonomideki kötü gidişat ve döviz kurunda artış, tarım alanında girdi maliyetlerinin artmasına neden oluyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2023 Temmuz ayı verilerine göre, tarım ürünleri üretici fiyat endeksi (Tarım-ÜFE) yıllık yüzde 62,48, aylık yüzde 8,03 arttı. 2023 Ocak ayından itibaren gübreye yüzde 98 zam yapıldı. Buna göre üre gübrenin ton fiyatı 10 bin 500 ile 14 bin 500 TL arasında değişiyor. Tarım kenti Mersin’de serayla uğraşan çiftçiler, mazot, gübre ve tohum fiyatlarındaki artış nedeniyle üretemez duruma geldi. Mersin’in Akdeniz ilçesi Adanalıoğlu Mahallesi’nde serayla uğraşan çiftçiler, krizin en çok kendilerini etkilediğini belirterek, çiftçiliği bırakma noktasına geldiklerini söyledi.
TARLAYI KREDİYLE SÜREBİLDİ
40 yıldır serayla uğraştığını aktaran Ahmet Kılınç, Ağustos ayının başlarında biber hasadını bitirdiklerini, fakat girdi maliyetlerinin artması nedeniyle hiçbir gelir elde edemediklerini kaydetti. Mersin sebze ve meyve haline biberin kilosunu 5-6 TL arasında sattıklarını belirten Kılınç, “Çok düşük fiyatlara sattık. Biz 5-6 TL’ye satarken, pazarda 25-30 TL’ye satılıyor. Tüketici dalından alsa, çok daha ucuza almış olacak. Bu işten kazanç sağlayanlar sadece aracılar oldu. Yakıt ve gübre fiyatlarının artmasından dolayı bu yıl, başımızı borçtan kaldıramadık. En düşük gübre fiyatı 2 bin lira olmuş, bu yıl sadece işçi, gübre ve mazota çalıştık. Geçen yılda 5 TL’den sattığımız biberi, bu yılda 5 TL’den sattık. Artan sadece maliyetler oldu. Bu yıl tarlamı sürmek için kredi çekmek zorunda kaldım. Hiçbir dönem bu kadar zorlanmadık” diye konuştu.
EKİM YAPACAK ÇİFTÇİ KALMADI
Bu yıl çiftçinin sınıfta kaldığını söyleyen çiftçi Mehmet Dizlek, biberlerden elde ettiği kazancın masraflara gittiğini, işçilerinin parasını ödemekte zorlandığını anlattı. Komisyonculardan avans alarak serayı topladıklarını ifade eden Dizlek, “Çiftçiler olarak mazot, gübre ve ilaçlar konusunda devlet desteği bekliyoruz. Yoksa sektör çökmüş durumda, kimse yapamaz hale geldi. İşi bırakma noktasına geldik, böyle devam ederse seneye ekecek çiftçi kalmayacak. Sadece 40 bin TL’ye serayı kiraladım. Mazot ve gübrede çiftçiye indirim yapılsa, çiftçi bir nebze olsa maddi zararın önüne geçebilir” diye belirtti.
ARTAN FİYATLAR ÜRETİMİ AZALTIYOR
Ziraat Danışmanı olan toptan gübre ve ilaç satıcısı Mehmet Şirin Gören ise, bu yıl gübrede yüzde 600 civarında artış yaşandığına dikkat çekti. Geçen yıl 25 kiloluk gübreyi 600 TL civarında, bu yıl ise aynı gübreyi bin 900 TL’ye sattıklarını aktaran Gören, “Kimyasal gübrede dışa bağımlı olduğumuz için döviz kurundaki artış bizi çok etkiledi. Ama bu artışların çiftçiye yansıması sıfır. Gübre fiyatları bu kadar arttığı için çiftçi yeteri miktarda kullanamıyor ve bu durum ürünlere de yansıyor. Artan fiyatlar üretimi de azaltıyor. Çiftçi bir yıl boyunca boşa o serada emek sarf etmiş oluyor” dedi.
‘DEVLET ÇIKARINA GÖRE DAVRANMAMALI’
Gübre fiyatlarının önümüzdeki günlerde daha da artacağını belirten Gören, “Geçen hafta 1 TIR dolusu sipariş verdiğim mal 1 milyon TL tuttu, bu hafta ise aynı ürün 1 milyon 450 bin TL. Aynı üründe sadece bir haftada yüzde 45’lik bir fark oluştu. Birkaç yıl içinde tarımın yok oluşuyla karşı karşıya kalacağız. Çiftçi girdi maliyetini dahi karşılayamaz durumda, sattığı malın değerini alamıyor. Böyle giderse meyve sebze yetişen ülkede dışa bağımlı hale geleceğiz. Devletin tarım politikası kendi çıkarına olduğu sürece, halk bu zamlara boyun eğmek zorunda kalacak. İktidar çiftçi suçlayan yerde değil, çiftçi odaklı politikalar üretmesi gerekiyor” şeklinde konuştu.
MA / Dilan Akyol