Almanya’da erken seçimlerin sonuçları açıklandı, haftalar sürmesi beklenen koalisyon pazarlıkları süreci başladı. Peki hükümet kurulana kadar takvim nasıl işleyecek, arada ülkeyi kim yönetecek?
Almanya’da 23 Şubat’ta düzenlenen erken seçimlersonrasında gözler koalisyon pazarlıklarında. Seçimlerden birinci siyasî parti olarak çıkan Hristiyan Birlik (CDU/CSU) partilerinin aslında koalisyon için çok fazla seçeneği bulunmuyor. Resmi olmayan sonuçlara göre oyları yüzde 28,5 olan Birlik partileri, yüzde 16,4 ile üçüncü sıradaki Sosyal Demokrat Parti’nin (SPD) kapısını çalmak zorunda kalacak.
Yeni Federal Meclis’in 630 üyesi olacak. Hükümeti kurmak için gerekli olan çoğunluk ise 316. Resmi olmayan sonuçlara göre, olası bir CDU/CSU-SPD birlikteliğinde yeterli çoğunluğa ulaşılıyor.
Yüzde 20,8’lik oy oranıyla seçimlerden ikinci büyük güç olarak çıkan aşırı sağcı AfD ile koalisyon ise tabu. Demokratik sistem partileri, aşırı sağcılarla koalisyon kurmama konusunda “yangın duvarı” diye adlandırılan bir dışlama politikası izliyor.
Başbakan Scholz: Görevlerimi son güne kadar eksiksiz sürdüreceğim
Koalisyon seçenekleri fazla olmasa da hükümetin kurulabilmesinin haftaları bulacağı tahmin ediliyor. Seçimleri partisi SPD açısından “acı bir sonuç” olarak nitelendiren Başbakan Olaf Scholz, koalisyon görüşmelerine katılmayacağını ve yeni kurulacak hükümette de bakanlık gibi bir görev üstlenmeyeceğini söylemişti.
23 Şubat seçimlerinde SPD’nin oyları, Almanya Federal Cumhuriyeti tarihinde ilk kez yüzde 20’nin altına düşmüş ve parti tarihinin en kötü sonucunu almıştı.
Scholz, hükümet görevlerini ise son gününe kadar eksiksiz sürdüreceğini, bunun kendisi için büyük önem taşıdığını söyledi.
Peki Scholz’un bahsettiği son iş günü ne zaman olacak? Alman Anayasasına göre seçimler sonrasındaki süreç nasıl işleyecek?
Yeni meclis için son tarih 25 Mart
Başbakan ve bakanların görevi, yeni Federal Meclis’in işbaşı yaptığı gün resmen sona eriyor. Yeni meclis, kurucu oturumun yapılmasıyla görevi eski meclisten devralıyor. Milletvekilleri de bu oturumda yemin ederek göreve başlıyor. Dolayısıyla kurucu oturuma kadar mevcut milletvekilleri ve seçilmiş Başbakan görevine devam ediyor, kurucu oturumla birlikte görevleri resmen sona eriyor.
Alman Anayasası’na göre kurucu oturumun, en geç seçimler sonrasındaki 30’uncu gün toplanması gerekiyor. Bu da 25 Mart tarihine denk geliyor.
Eski Başbakan ve bakanların göreve devam etmesi
Ancak yeni meclis göreve başlayana kadar yeni bir hükümet kurulamamış ise Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier Başbakan’dan halefi belirlenene kadar görevini sürdürmesini isteyebiliyor. Başbakan, Anayasa’nın 69’uncu maddesine göre bu isteği yerine getirmekle yükümlü. Aynı şekilde bakanlar da Başbakanın ya da Cumhurbaşkanının isteği üzerine görevlerini sürdürmek durumunda.
Yeni hükümeti kurmak ne kadar sürer?
Seçimlerden birinci güç olarak çıkan Hristiyan Birlik (CDU/CSU) partilerinin Başbakan adayı Friedrich Merz, kampanya döneminde, seçilmesi halinde Paskalya’ya kadar hükümet kurma hedefini dile getirmişti. Paskalya Yortusu, 20-21 Nisan tarihlerine denk geliyor.
Avusturya gibi diğer ülkelerden farklı olarak Almanya’da seçimi kazanan adayın başka partilerle koalisyon görüşmelerine başlaması için Cumhurbaşkanınca hükümeti kurmakla görevlendirilmesi gerekmiyor. Bu durumda CDU lideri Merz, seçimlerin hemen ardından istediği partiyle görüşmelere başlama imkanına sahip.
Yeni Başbakan’ın seçilmesi için mühlet var mı?
Alman Anayasasında yeni Başbakan’ın seçilmesine dair kesin bir mühlet yer almıyor. Federal Meclis’teki oylamayla ilgili olarak 63’üncü maddenin birinci fıkrasında, “Başbakan’ın müzakereler yapılmaksızın Cumhurbaşkanı’nın önerisi üzerine seçildiği” yazıyor. Yani Başbakan’ın ismini Meclis’e önerme yetkisi resmi olarak sadece Cumhurbaşkanı’na ait. Ancak Cumhurbaşkanı bu önerisini yaparken koalisyon müzakerelerinin sonuçlarını dikkate alıyor.
